اقلام اطلاعاتی سند ولادت اتباع ایرانی
تعریف:
داده های مربوط به مولود و اشخاص و مستندات مرتبط با رویداد ولادت و نیز رویداد های ازدواج، طلاق، رجوع، بذل مدت، مرگ، وفات همسر، ولادت و وفات اولاد صاحب سند در قالب یک برگ سند
مستند قانونی:
قانونگزار در ماده ۹۹۲ قانون مدنی سند ثبت احوال را تعریف نموده است”سجل احوال هر کس به موجب دفاتری که برای این امر مقرر است، معین می‌‌شود” و در فصل دوم ق.ث.ا تحت عنوان “اسناد و دفاتر ثبت احوال” ذیل ماده ۱۰ به اجمال اسناد وقایع حیاتی را تعریف نموده و در فصل سوم قانون مذکور ذیل ماده ۱۳ اقلام سند ثبت ولادت در ۱۳ بند به تفصیل احصاء نموده است.
انواع دفاتر سند ثبت کل وقایع از بدو تاسیس:
اسناد ثبت ولادت طی ۶۷ سال – از سال ۱۲۹۷ تا سال ۱۳۶۴ – حسب شرایط روز و نیاز کشور، به شرح زیر به لحاظ شکل و تعداد اقلام اطلاعاتی آنها تغییر نموده است:
- اسناد نوع اول از سال ۱۲۹۷ تا سال ۱۳۱۴ شامل ۲۸ قلم
- اسناد نوع دوم در سال ۱۳۱۵ شامل 17 قلم
- اسناد نوع سوم از سال ۱۳۱۶ تا سال ۱۳۲۰
- اسناد نوع چهارم از سال ۱۳۲۱ تا سال ۱۳۶۳
- اسناد نوع پنجم از ۱۳۶۴ تا کنون ]شامل ۲۰ قلم با رویکرد طرح اصلاح اساسی نظام ثبت احوال و استفاده از فناوری اطلاعات[ مورد استفاده قرار گرفته است.( قیوم زاده و نبوی، فصلنامه جمعیت، شماره ۸۳ و۸۴، سال ۱۳۹۵، ص۹۴)
سیر تطور اقلام اسناد ولادت :
طی یک قرن گذشته اقلام سند ولادت حسب شرایط مختلف و نیاز های زمان خود و البته مبتنی بر قانون دستخوش تغییراتی شده است. از جمله دلایل تغییر عبارتند از: کاهش برخی از اقلام به لحاظ تولید آنها در سایر دستگاه ها، افزایش اقلام با رویکرد تولید آمار جهت رفع نیاز برنامه ریزی کشور، تغییر به جهت نیاز تثبیت و احراز هویت و تغییر نوع اقلام جهت انجام مطالعات پژوهشی حوزه های مختلف علوم که مرتبط با جمعیت بودند.
اقلام اطلاعاتی در مدارک مختلف:
علاوه بر اسناد ثبت احوال، مدارک هویتی نیز در طول زمان به لحاظ شکلی و ماهوی دچار تغییر شده اند. شناسنامه، ورقه هویت، رونوشت سند، گواهی فوت، گواهی ولادت، گواهی تجرد از جمله مدارک صادره از سوی ادارات ثبت احوال می باشند.
اقلامی که به لحاظ اهمیت و میزان کاربرد آنها در هر ۵ دوره تمامی انواع اسناد ولادت وجود داشته اند عبارتند از : نام، نام خانوادگی، جنس، تاریخ تولد، تاریخ ثبت، محل ثبت نوزاد و نام پدر و مادر، نام و نام خانوادگی اعلام کننده و گواهان . اقلامی که در دوره های قبل در اسناد سجلی وجود داشته ولی در اسناد فعلی ثبت احوال وجود ندارد عبارتند از: شغل پدر، سواد پدر، نسبت اعلام کننده با نوزاد، شغل اعلام کننده و شغل گواهان. این اقلام بدلیل عدم کاربرد آن در ثبت احوال یا وجود مرکز اصلی تولید آنها در سایر دستگاه از سند کنونی حذف شده اند. (طرح ارزیابی نظام ثبت اطلاعات وقایع حیاتی مکان محور، زنجانی و پارسایی، ۱۳۹۲)
اقلام اطلاعاتی اسناد ولادت کنونی:
اقلام مربوط به نوزاد شامل: نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد، تاریخ ثبت، ساعت تولد، محل تولد و محل ثبت. اقلام مربوط به پدر نوزاد، مادر نوزاد، اعلام کننده رویداد و گواهان شامل: نام، نام خانوادگی، تاریخ تولد
- اقلام در پایگاه داده: پس از تحول ثبت احوال با بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات، علاوه بر اقلام اسناد کاغذی، حسب نیاز اقلام دیگری نیز در جریان ثبت ولادت جمع آوری و در مرکز داده نگهداری می شود.
- مورد مصرف آماری اقلام اطلاعاتی سند ولادت: اقلام موجود در سند ولادت علاوه بر تثبیت و احراز هویت و تابعیت اتباع ایرانی، جهت برنامه ریزی و تصمیم سازی دستگاه های متولی اداره کشور به شکل شاخص های آماری نیز وفق بند ز ماده ۱ ق.ث.ا منتشر می شود. از جمله اطلاعات آماری که با استفاده از اقلام اطلاعاتی اسناد ولادت تولید می شوند عبارتند از: آمار تعداد ولادت های ثبت شده در کشور بر حسب سن، جنس، شهری و روستایی و فاصله بین وقوع رویداد و ثبت آن، تعداد ولادت های ثبت شده بر اساس گروه سنی مادران، چند قلو زایی.
کتاب شناسی:
- مستند طرح ارزیابی نظام ثبت اطلاعات وقایع مکان محور، سال ۱۳۹۲، سازمان ثبت احوال کشور
- پایگاه داده سازمان ثبت احوال کشور
- قانون ثبت احوال مصوب سال ۱۳۵۵
- فصلنامه جمعیت، شماره ۸۳ و۸۴، سال ۱۳۹۵